Elizabeth Bishop: Unu Arto (One Art)

L' art' perdi ne majstreblas malfacile; ja multaj aĵoj ŝajnas voli nur perdiĝi – ne 'as katastrofsimile. Vi ĉiun tagon perdu senhumile ŝlosilon, nuran horon, sen terur'. L' art' perdi ne majstreblas malfacile. Ekzercu perdi pli, dek-, cent-, ĝis mile: lokojn, kaj nomojn, kien la vetur' celiĝis. Ne 'os katastrofsimile. Horloĝon panjan perdis mi. Subtile foriĝis preskaŭ lasta doma mur'. L' art' perdi ne majstreblas malfacile. Du ĉarmajn urbojn allogantajn brile mi perdis, landojn, regnojn sen mezur'. 'as manko, sed ne katastrofsimile. —Eĉ vin perdante (tiom lind-ĝentile rid-voĉan) venu mi al jena ĵur': Ĉi art' majstreblas ne tro malfacile aspekta 'ĉ (Skribu!) katastrofsimile.

The art of losing isn't hard to master; so many things seem filled with the intent to be lost that their loss is no disaster. Lose something every day. Accept the fluster of lost door keys, the hour badly spent. The art of losing isn't hard to master. Then practice losing farther, losing faster: places, and names, and where it was you meant to travel. None of these will bring disaster. I lost my mother's watch. And look! my last, or next-to-last, of three loved houses went. The art of losing isn't hard to master. I lost two cities, lovely ones. And, vaster, some realms I owned, two rivers, a continent. I miss them, but it wasn't a disaster. —Even losing you (the joking voice, a gesture I love) I shan't have lied. It's evident the art of losing's not too hard to master though it may look like (Write it!) like disaster.

Olaph Trigwasonom: Stzenom 2am

Tro pocat yad Adwocom del Nornoy ed Azoy.

Gratetir Runoyn emdat, Phiuloyn del Woyom phortenir

Cuyu ad Diarom irr't. Ityœ campait nun.

Sobrez sih'Cornoyn prenait nosayn Petoyn,

Nedœ yad Dioyn aùdait.

Glorinda Tu Welwa, altœn ed sorchu!

Plenizzu Homar' per Odin's Wort'!

Mawes Wir's Mawspiritoy, venaintay ex Sudom:

Che Hel lùin yamen Phest' atendat!

Vipes Id', Serpentmord' lùin torturu ed plagu,

Ed Wos, Helhundoy, montruy Dentaron!

Sobrez Wosin Phrenezon, que Wos Sangod aviduy!

Che Hel ned altrimanghœ satizzuy!

Che Hel ned altrimanghœ satizzuy!

Che Hel!

Mawes Wir's Mawspiritoy, venaintay ex Sudom!

Che Hel manghuy Wos nun in Nordom, in Nordom!

Glorinda Tu Welwa, phortœ Tu sorchas!

Plenizzu Homar' per Odin's Wort'!

Mawes Wir's Mawspiritoy, venaintay ex Sudom!

Che Hel nun Wosam Woy' trovizzos!

Foruy des del Diowoy'! Tondristophulm' Wosin trafu!

Che Hel nun Wosam Woy' trovizzos!

Runon frutempe gratims, prenims del Altar' Odines.

Che Hel Wosin lùi'Wort' arosu!

Che Hel Wosin lùi'Wort' arosu!

Che Hel!

Runom irr't Loques Luon ghisquez Pordom Phratinnes,

Che Hel aùdoit tuy Mawuloy, Mawuloy!

Sorcha Wort' Odines irr't ad basam Phaùc', ad Chielalt'!

Tim'atendaims prid ambez!

Wenis Wort' del Hel, del altœ, timais, mihi ned.

Nun pharuy preghoyn! Woyoy Wakait!

Pregh'unnan pharoms mih'!

Pregh'unnan pharoms mih'!

Dioy! Sanctay Wos Dioy!

Cheas Wos, des aùduy!

Cuyel nun Sortom, detzidiga Sort'?

Cuyœn clinizzat Tzertescpesil'?

Mihi preghams: Montruy, phortay Wos!

Cuyœ maw'Olaphon rencontois? Cuyœ?

Dioy! Sanctam Diar'! Cheyostziam Diarom!

Dioy! Sanctam Diar'! Cheyostziam Diarom!

Mihi preghams,

Odin'dedichit'ab Yunom per Lupes Korom,

Per Korves Langom, per Victimar' in vecay Noktoy;

Mihi preghams! Montruy, phortay Wos!

Cuyœ maw'Olaphon rencontois? Cuyœ?

Isityel bataloit! Isityel sanct'Diarom wenghizzot!

Isityel bataloit! Isityel sanct'Diarom wenghizzot!

Nosam Cort' inirrindat! Post inirrir' lùi ned exwenot!

Nosam Cort' inirrindat! Post inirrir' lùi ned exwenot!

Yamenan stziu lùi: Se'xizzat sonz lezet', credoims tuy!

Se'xizzat sonz lezet', credoims tuy!

Yamenan stziu lùi: Lùi'Dioy ad nosay wenu!

Lùi'Dioy ad nosay wenu!

Yamenan stziu lùi: Se'xizzat sonz lezet', credoims tuy!

Yamenan stziu lùi: Se'xizzat sonz lezet', credoims tuy!

Se'xizzat sonz lezet', credoims tuy!

Se'xizzat sonz lezet', credoims tuy!

Se'xizzat

sonz lezet',

credoims tuy!

Dancon por cumstziigom! Bonit Diares Sign'!

Dancon que phortigais Credon ad Wos!

Wenu des, Reghom, nos'electitam!

Wenu des, Reghom, curtot Batal'!

Memes Diarom ghoyveturœn irrot nun,

Memes cumwenot in siham Corteg'!

Gvidu des Luom lùin phor ex nos'Lando nun,

Gvidu des Luom lùin phor ghisquez Hel!

Trid Noctoyn daùrit Wok' nosad Diarod nun,

Daùrit trid Noctoyn, aùdiis Wos!

Trid Noctoyn daùrit Wok' nosad Diarod nun,

Daùrit trid Noctoyn, aùdiis Wos!

Aùdiis Wos! Atyest yad! Aùdiis Wos!

Lewizzas Corn', Armepatres Odin's Corn',

Lewizzas Corn', lewizzas por Lùi,

Lewizzas Corn', lewizzas por Lùi.

Sanctam Ardegom, Aquetor's Martelswing',

Sanctam Ardegom asperguit yad,

Sanctam Ardegom asperguit yad.

Phestuy per Ludoy, Sanctam Ludarom wos,

Sanctam Ludarom, Sanctam Wolupt',

Sanctam Ludarom, Sanctam Wolupt'.

---

Origuinalmuzicom

Olaph Trigwasonom: Stzenom 1am

Tu in multzhuray Nomoy cashatam,

Runeys Donantom ed Sorches!

Ab Mondcomentzom Elirrintom,

Wiwon Widantom del Lidshalw: Aùdu! Aùdu!

Patrinesca Phriga, Balder'priplorantam,

Portantinnom brustœ Mondweon Tu!

Odin'consolantam, cheyon Nutrantinnom,

Phensalœ Wiw'phormantam ed Zorgon: Aùdu! Aùdu!

Trudwang's Loridom, Bilsquirner's Luom,

Meguingyord's Maystr'ed Myolnires,

Azeys Dephendom ed Normanares,

Yotunheym's Eternminatzom: Aùdu! Aùdu!

Nyordescbelphratinnom, widwinncalmam Wanadis*,

Memes ecconis Ammizeron Tu!

Nos'Chagrenlarmarom mixat sihin Tuad,

Tu, Tu posedas mondœ Duxonon. Aùdu! Aùdu!

Heymdal cum Cornom, Ul in Idaler,

Nyord in nordescam Tu, aùduy!

Alphheymwoluptom, Landwides Sombrom,

Barbam Cantistom, ed Tu, Tir: Aùduy! Aùduy!

Eternyunam Idun, Siph in oray Agroy,

Benoplenam Zaga, Scade chez Montar',

Tutam Tu Azarom, Waniar', Walquiryoy**,

Aùduy Ploradon, wenuy Wos terœn! Aùduy! Aùduy!

Altri'Dioy adweniit, phortay Dioy! Wencodioy!

Helpon, Helpon, Midgard tremat: Di' nur contrez Di' persistat.

Cuyuy Wos ex Urdarputom Wiwphort'wershais adterœn,

Cuyuy solay conas Wolon Dies in orbrila Guimle;

Cuyuy calmœ Wos ad Odin cheyun tagon nowphlustrait,

Cuyuy antez Mond' estiit, ech'cuyahem cheyom ned'stat:

Gwiduy, gwiduy, gwiduy nosayn Disoyn,

Gwiduy, gwiduy, gwiduy ilùin sobrez Woy'

Ad Diom atendatam, ad Diom atendatam.

Gwiduy, gwiduy nosayn Disoyn

Adi Diom atendatam!

Gwiduy Wos ad Diom atendatam!

Aùduy!

---

* Actzentu yemenœ: WAnadis. (Akcentu jene: VAnadis.)

** Phundamentœ: Walquirioy; por que Actzentom ghustu, ibilat anquez Walquiriar'.

(Fundamente: Valkirioj, ne Valkirjoj; por ke la akcento ĝustu, eblas ankaŭ Valkiriar'.)
 

---

Origuinalmuzicom

Archibald MacLeish: De Nek Marmor', Nek Ormonumentar' (Not Marble Nor the Gilded Monuments)

La ino-laŭdantoj en belaj, fieraj poemoj, Nomante gravbuŝon, hararon, okulojn, Pavis ke rememoriĝos ĉiam la amataj: Mensogoj. La vortoj sonas, sed la Istri-sun-vizaĝ’ forgesiĝis. Al mortaj oreloj ne plua parol’. Gorĝ’ supla ne plu – nek la brusto ĝeniĝa aŭskulti: Ombro de pord’. Tial gloros nek genuojn, nek belpaŝon mi Dirante: vi memoriĝos ĝis kiam ne plu lipo moviĝos, spiriĝos, la fer’ Anglalingva sonoros de lang’. Mi diru: vi junis, rektaj l’ brakoj, buŝo skarlata: Mi diru: vi mortos, vin neniu memoros: Brakoj ŝanĝiĝos, vestaĵo-susur’ forgesiĝos kiel ŝua klakson’. Nek per manfort’, nek malfacila-labore Fontige l’ obstinavortaĉon pri l’ brusta ostar’ Kaj l’ rigidan linion pri viaj junpaŝo kaj spiro Kaj la baton pri l’ hast’ Korojn de nenaskituloj pri memorad’ mi konvinku. (Kio ‘as morta knabin’ krom fantom’ Aŭ voĉ’ de mortulo krom dista kaj vana aserto De sonĝa spec’.) Tial ne pri l’ senmorta virina glorec’ mi parolos. Mi diros: vi estis junaĝa kaj rekta, belhaŭta Kaj vi staris enporde, la sun’ de folioj surŝultre ‘is ombro De foli’ sur l’ harar’ – Ne pri la fama mort-ina belec’ mi parolos: Mi diros: la form’ de foli’ harareje kuŝis. Ĝis la terofin’, ĉiuj buŝoj, okuloj rompiĝis Jen! Tie ĝi!

The praisers of women in their proud and beautiful poems, Naming the grave mouth and the hair and the eyes, Boasted those they loved should be forever remembered: These were lies. The words sound but the face in the Istrian sun is forgotten. The poet speaks but to her dead ears no more. The sleek throat is gone -- and the breast that was troubled to listen: Shadow from door. Therefore I will not praise your knees nor your fine walking Telling you men shall remember your name as long As lips move or breath is spent or the iron of English Rings from a tongue. I shall say you were young, and your arms straight, and your mouth scarlett: I shall say you will die and none will remember you: Your arms change, and none remember the swish of your garments, Nor the click of your shoe. Not with my hand's strength, not with difficult labor Springing the obstinate words to the bones of your breast And the stubborn line to your young stride and the breath to your breathing And the beat to your haste Shall I prevail on the hearts of unborn men to remember. (What is a dead girl but a shadowy ghost Or a dead man's voice but a distant and vain affirmation Like dream words most) Therefore I will not speak of the undying glory of women. I will say you were young and straight and your skin fair And you stood in the door and the sun was a shadow of leaves on your shoulders And a leaf on your hair -- I will not speak of the famous beauty of dead women: I will say the shape of a leaf lay once on your hair. Till the world ends and the eyes are out and the mouths broken Look! It is there!

Ĉe Via Krip' (Ich steh' an deiner Krippen hier)

Ĉe via krip’ jen staras mi, Jesuo, mia vivo - Redonas, kion lasis vi Al mi pro donacivo: Jen menso mia kaj konsci’, Animon, koron prenu vi Kaj ĉion rekte ĝuu! Ankoraŭ nenaskite mi, Ja vi por mi naskiĝis, Kaj devigite nur al vi Mi antaŭ kon’ preniĝis: Man’ via ne jam kreis min, La penso tamen ĉeis vin, La mia kiel iĝi - En plej profunda mortmalhel’ Vi estis mia suno, Min plenekipis per lumbel’, viv’, ĝoj’, feliĉ’ en kuno - Ho sun’, per kiu kredes lum’ Firmiĝis en mi vivo-hum’: Vi kiom bele brilas! Rigardas plene mi de ĝoj’, Ne povas satrigardi. Nenio pli en mia voj’, Decidas mi staradi - Ke koro mia faŭkegar’, Anim’ profunda estu mar’, Ke mi vin volas teni -

Ich steh' an deiner Krippen hier O Jesu, du mein Leben, Ich komme, bring' und schenke dir, Was du mir hast gegeben. Nimm hin! Es ist mein Geist und Sinn, Herz, Seel' und Mut, nimm alles hin Und lass dir's wohlgefallen! Als ich noch nicht geboren war, Da warst du mir geboren Und hast mich dir zu eigen gar, Eh' ich dich kannt', erkoren. Eh' ich durch deine Hand gemacht, Da hast du schon bei dir gedacht, Wie du mein wolltest werden. Ich lag in tiefster Todesnacht, Du warest meine Sonne, Die Sonne, die mir zugebracht Licht, Leben, Freud' und Wonne: O Sonne, die das werte Licht Des Glaubens in mir zugericht Wie schön sind deine Strahlen! Ich sehe dich mit Freuden an Und kann mich nicht sattsehen, Und weil ich nun nichts weiter kann, Bleib' ich anbetend stehen – O dass mein Herz ein Abgrund wär' Und meine Seel' ein tiefes Meer, Dass ich dich möchte fassen –

Friederike Mayröcker: La sonĝo de Beckett aŭ Heidrun Loeper parolas sur mian telefonrespondilon je 1 dimanĉoposttagmezo en malfrua Oktobro (Becketts Traum oder Heidrun Loeper spricht auf meinen Anrufbeantworter an 1 Sonntagnachmittag im späten Oktober)

1 citrono-papilio en la flava arbaro 1 citrono-papilio ŝi diras 1 velkinta folio 1 citrono-papilio en la arbaro kaj kiel ĝi ŝvebas tra la varma aero ŝi diras turniĝas supren kaj suben al la tero ne trovas 1 floron por ripozi 1 citrono-papilio ŝi diras unu velkinta folio / de la regiono angela sur la ĝenerala bestobenko ĉu ne 1 citrono-papilio 1 velkinta folio 1 cikado en la solanacarbusto 1 citrono-papilio en la flava arbaro ŝi diras tio tiom belas ke oni sole apenaŭ povas elteni / mi vidas ĝin ŝvebi ĝi tie bloviĝas tiom malgaje en la valon ktp.

1 Zitronenfalter im gelben Wald ein Zitronenfalter sagt sie 1 welkes Blatt 1 Zitronenfalter im Wald und wie er schwebt durch die warme Luft sagt sie wirbelt aufwärts und abwärts zur Erde findet nicht 1 Blüte um auszuruhen 1 Zitronenfalter sagt sie 1 welkes Blatt / aus der Landschaft Angela auf der allgemeinen Thierbank nicht wahr 1 Zitronenfalter 1 welkes Blatt 1 Zikade im Nachtschattengebüsch 1 Zitronenfalter im gelben Wald sagt sie das ist so schön dasz man allein kaum damit fertig / ich sehe ihn schweben er weht da so düster ins Tal usw.

Emily Dickinson: Estas Certa Lumbrilet' (There's a Certain Slant of Light)

Estas certa lumbrilet’, Vintra vesperar’ – Premas kvazaŭ l’ pezo de Katedralkantar’ – Ĉieldoloron donas – Ne troveblas vund’, Sed interna malsamec’ – Ĉe kiales fund’ – Neniu ĝin instruu – Sigel’ ‘as, malesper’ – Funebro imperia Sendita de l’ aer’ – Je la ven’, pejzaĝ’ aŭskultas – L’ ombra ĉesas vort’ – Je la ir’, kvazaŭ l’ distanco Ĉe l’ ekvid’ de l’ mort’ –

There's a certain slant of light, Winter afternoons – That oppresses like the heft Of cathedral tunes – Heavenly hurt it gives us – We can find no scar, But internal difference – Where the meanings are – None may teach it – any – 'Tis the seal, despair – An imperial Affliction Sent us of the air When it comes, the landscape listens – Shadows – hold their breath – When it goes, 'tis like the distance On the look of death –

William Shakespeare: Soneto 55

De nek marmor’, nek ormonumentar’ De princoj postviviĝu ĉi fortrim’; Sed brilu vi pli hele ‘n ĉi versar’ Ol per putina temp’ signita glim’. Milito statuaron disfaligu, Kaj batalad’ renversu masinaĵon: Nek Marsa glav’, nek fajro forbruligu De mi la vian vivan memoraĵon. Vi kontraŭ mort’ kaj ĉiu malamik’ Antaŭenpaŝu, kaj gloriĝu plu En multa posteula laŭdlirik’ La mondon elĉerpanta ĝis vaku’. Ĝis tiu lasta granda kortumad’ Vi vivos, loĝos en ĉi vers-amad’.

Not marble, nor the gilded monuments Of princes, shall outlive this powerful rhyme; But you shall shine more bright in these contents Than unswept stone, besmear'd with sluttish time. When wasteful war shall statues overturn, And broils root out the work of masonry, Nor Mars his sword nor war's quick fire shall burn The living record of your memory. 'Gainst death and all oblivious enmity Shall you pace forth; your praise shall still find room, Even in the eyes of all posterity That wear this world out to the ending doom. So, till the judgment that yourself arise, You live in this, and dwell in lovers' eyes.

The Mountain Goats: Neniuj Infanoj (No Children)

’spereble l’ malmultaj restantaj amikoj Rezignos la provon nin savi Kaj povos per plano stultulo-sekura Ni la pardonintaĉojn malravi ’spereble l’ flikitaj bariloj Pro mema pezeco ekfalos Kaj persistos ni ĝis post la lastelirejo ’spereble ni vane batalos ’spereble l’ rubej’ kelkajn blokojn de ĉi Brulegos for Kaj ’spereble forprenos min la nigra fum’ kaj Revenos neniam ĉi tien mi por vizit’ en mia viv’ Mi ’spereble mensogos Kaj nomos vin bona edzino Kaj ’spereble vi mortos Ni ambaŭ mortos ’spereble razante mi tranĉos min morgaŭ ’spereble tuttage sangados Diriĝas ke antaŭ maten’ plej mallumas Nin tio neniam persvados ’spereble por ĉiam mallumos La plej-aĉ-aĵar’ ne finiĝos Vi antaŭ ol mi palpebrumos Kaj mi neniam sobriĝos Kaj ’spereble pensante pri mi post jararo Vi trovos bonaĵon nenie Kaj ’spereble se trovos mi l’ forton eliri Vi min evitos – per-Die! Mi dronadas Meze de ocean’ Kune kun mi vi sinkos Man’ en neamebla man’ Kaj ’spereble vi mortos Ni ambaŭ mortos

I hope that our few remaining friends Give up on trying to save us And I hope we'll come up with a fail-safe plot To piss of the dumb few that forgave us. I hope the fences we mended Fall down beneath their own weight And I hope we hold on past the last exit I hope it's already too late And I hope the junkyard a few blocks from here Someday burns down And I hope the dark rising smoke carries me far away and I never come back to this town again in my life I hope I lie And tell everyone you were a good wife And I hope you die I hope we both die I hope I cut myself shaving tomorrow I hope it bleeds all day long Our friends say it's darkest before the sun rises We're pretty sure they're all wrong I hope it stays dark forever I hope the worst isn't over And I hope you blink before I do And I hope I never get sober And I hope when you think of me years down the line You can't find one good thing to say And I hope if I now found the strength to walk out You'd stay the hell outta my way I am drowning There is no sign of land You are coming down with me Hand in unlovable hand And I hope you die I hope we both die

---

Originalmuziko

The Mountain Goats: Ne, Mi Ne Povas (No, I can't)

Vi aĉetis por mi dolĉaĵojn, kaj vi aĉetis por mi rozon, kaj vi akiris por mi saketon, kaj vi akiris por mi lampon. Dankon por la dolĉaĵoj, dankon por la rozo, dankon por la saketo, dankon por la lampo. Mi ne bezonos ion pli. Vi akiris por mi sofon, kaj vi akiris por mi librojn, kaj vi akiris por mi aktarujon, kaj vi akiris por mi Panasonikon dx4500! Dankon por la sofo, dankon por la libroj, dankon por la aktarujo. Kion mi sen..kion mi sen tiu farus? Mi ne bezonos ion pli. Vi alvenis, kaj vi envenis, kaj vi enlasis la venton, malvarmas ja ekstere. Ni elgapis tra la vitra glitpordo, sed mi ne sciis plu, kion serĉis ni. Dankon por alveni, agrablas vidi vin de temp’ al tempo. Dankon por l’ ne jam menciita palto, frostis mi ĉi tie. Frostis mi ĉi tie. Mi ne bezonos ion pli.

You bought me some candy. And you bought me a rose. And you bought me a paper bag. And you bought me a lamp. Thank you for the candy. Thank you for the rose. Thank you for the paper bag. Thank you for the lamp. Now I have everything I need. You brought me a sofa. And you brought me some books. And you brought me a filing cabinet. And you brought me a Panasonic dx-4500! Thank you for the sofa. Thank you for the books. Thanks for the filing cabinet. I don't know what I..I don't know what I ever did without it. Now I have everything I need. You came by. And you came in. And you let the wind in. It must be cold outside. We looked out, through the sliding glass door. But I'd forgotten what we were looking for. Thank you for coming by. It's nice to see you once in a while. Thank you for the coat I forgot to mention. I've been freezing in here. I've been freezing in here. Now I have everything I need.

---

Originalmuziko